Czym jest stres?
Stres to uczucia i przekonania, które się pojawiają, gdy mamy przeświadczenie, że nie radzimy sobie ze stawianymi nam wymogami (czasami jednak tylko nam się wydaje, że ktoś wobec nas stawia takie, a nie inne wymogi). Stres występuje w sytuacji trudnej, podczas której nie możemy zastosować znanych sobie, wcześniej wypróbowanych sposobów reagowania. Powstaje w wyniku zagrożenia, utrudnienia lub niemożności realizacji ważnych dla nas celów, zadań, wartości.
Stresory - czynniki stresu
Typowe czynniki wywołujące stan stresu (tzw. stresory) można podzielić na dwie grupy.Do pierwszej grupy stresorów zaliczają się wydarzenia, w których stajemy w obliczu nowych dla nas sytuacji i musimy podjąć konkretne decyzje odnoszące się do naszego zachowania w zaistniałych okolicznościach. To sprawia, że wspomniane sytuacje, często dotyczące ważnych sfer życia, są
trudne, stresowe (tzw. życiowe wydarzenia stresowe).
Stresory te pojawiają się niespodziewanie (może to być, np. nagła strata kogoś bliskiego, złe wyniki badań lekarskich, pożar mieszkania, kradzież samochodu czy zwolnienie z pracy i utrata źródła stałego dochodu) lub mogą być przewidziane (np.: ślub, matura, pójście na studia, rozmowa kwalifikacyjna z potencjalnym pracodawcą, wyjazd na wakacje, przeprowadzka). Tak więc stresory to nie tylko sytuacje negatywne, niepożądane, ale także te pozytywne, na które oczekujemy z radością i ciecierpliwością (np. stres i trema związane z występem scenicznym motywują aktora do lepszej gry; podobnie stres i strach przed sesją egzaminacyjną są dla studenta bodźcem do wytężonej nauki).
Do drugiej grupy stresorów zaliczamy te czynniki, które są związane z naszą ogólną sytuacją życiową i mają charakter długotrwały, przewlekły (mogą to być, np. trudne warunki życiowe, przedłużający się brak pracy, złe relacje z rodziną, nauczycielem, przełożonym, nadmierne obciążenie pracą czy nauką). Ten rodzaj stresu wiąże się z życiem codziennym. Może sprawić, że drobiazgi (np. opóźnienie przyjazdu autobusu czy zgubienie zeszytu z notatkami z lekcji) urosną w naszych oczach do rozmiarów życiowych niepowodzeń i doprowadzą do silnego, długotrwałego napięcia emocjonalnego. Przestajemy też wtedy racjonalnie się zachowywać.
Nasza indywidualna konstrukcja psychocharakterologiczna decyduje, czy na sytuację stresową zareagujemy walką czy też ucieczką, a więc czy podejmiemy wyzwanie, czy zastosujemy unik.
Objawy stresu
Aby poznać czy jesteś zestresowany, zastanów się, czy odczuwasz charakterystyczne dla tego stanu objawy. Można je podzielić na dwie kategorie, tj. fizjologiczne i psychiczne.
Stres to uczucia i przekonania, które się pojawiają, gdy mamy przeświadczenie, że nie radzimy sobie ze stawianymi nam wymogami (czasami jednak tylko nam się wydaje, że ktoś wobec nas stawia takie, a nie inne wymogi). Stres występuje w sytuacji trudnej, podczas której nie możemy zastosować znanych sobie, wcześniej wypróbowanych sposobów reagowania. Powstaje w wyniku zagrożenia, utrudnienia lub niemożności realizacji ważnych dla nas celów, zadań, wartości.
Stresory - czynniki stresu
Typowe czynniki wywołujące stan stresu (tzw. stresory) można podzielić na dwie grupy.Do pierwszej grupy stresorów zaliczają się wydarzenia, w których stajemy w obliczu nowych dla nas sytuacji i musimy podjąć konkretne decyzje odnoszące się do naszego zachowania w zaistniałych okolicznościach. To sprawia, że wspomniane sytuacje, często dotyczące ważnych sfer życia, są
trudne, stresowe (tzw. życiowe wydarzenia stresowe).
Stresory te pojawiają się niespodziewanie (może to być, np. nagła strata kogoś bliskiego, złe wyniki badań lekarskich, pożar mieszkania, kradzież samochodu czy zwolnienie z pracy i utrata źródła stałego dochodu) lub mogą być przewidziane (np.: ślub, matura, pójście na studia, rozmowa kwalifikacyjna z potencjalnym pracodawcą, wyjazd na wakacje, przeprowadzka). Tak więc stresory to nie tylko sytuacje negatywne, niepożądane, ale także te pozytywne, na które oczekujemy z radością i ciecierpliwością (np. stres i trema związane z występem scenicznym motywują aktora do lepszej gry; podobnie stres i strach przed sesją egzaminacyjną są dla studenta bodźcem do wytężonej nauki).
Do drugiej grupy stresorów zaliczamy te czynniki, które są związane z naszą ogólną sytuacją życiową i mają charakter długotrwały, przewlekły (mogą to być, np. trudne warunki życiowe, przedłużający się brak pracy, złe relacje z rodziną, nauczycielem, przełożonym, nadmierne obciążenie pracą czy nauką). Ten rodzaj stresu wiąże się z życiem codziennym. Może sprawić, że drobiazgi (np. opóźnienie przyjazdu autobusu czy zgubienie zeszytu z notatkami z lekcji) urosną w naszych oczach do rozmiarów życiowych niepowodzeń i doprowadzą do silnego, długotrwałego napięcia emocjonalnego. Przestajemy też wtedy racjonalnie się zachowywać.
Nasza indywidualna konstrukcja psychocharakterologiczna decyduje, czy na sytuację stresową zareagujemy walką czy też ucieczką, a więc czy podejmiemy wyzwanie, czy zastosujemy unik.
Objawy stresu
Aby poznać czy jesteś zestresowany, zastanów się, czy odczuwasz charakterystyczne dla tego stanu objawy. Można je podzielić na dwie kategorie, tj. fizjologiczne i psychiczne.
Pierwszą grupę stanowią objawy fizjologiczne, m.in.:
- przyspieszone bicie serca (przyspieszone tętno),
- przyspieszony oddech,
- uczucie duszności,
- uczucie suchości w ustach,
- nadmierne pocenie się (np. wilgotność dłoni),
- wzrost napięcia mięśniowego (np. zaciśnięte zęby i pięści, sztywny kark i ramiona),
- nadmierne zmęczenie,
- silne bóle głowy,
- kłopoty z łaknieniem i trawieniem,
- zwiększenie się odporności na ból.
- przyspieszone bicie serca (przyspieszone tętno),
- przyspieszony oddech,
- uczucie duszności,
- uczucie suchości w ustach,
- nadmierne pocenie się (np. wilgotność dłoni),
- wzrost napięcia mięśniowego (np. zaciśnięte zęby i pięści, sztywny kark i ramiona),
- nadmierne zmęczenie,
- silne bóle głowy,
- kłopoty z łaknieniem i trawieniem,
- zwiększenie się odporności na ból.
Druga grupa to objawy psychiczne, m.in.:
- odczuwanie niepokoju, często bez powodu,
- strach i przerażenie,
- rozdrażnienie i gniew,
- niezadowolenie z siebie,
- przekonanie o złym traktowaniu przez innych,
- bezradność, problemy z podejmowaniem decyzji,
- kłopoty z koncentracją uwagi i pamięcią (częste zapominanie o ważnych sprawach),
- problemy ze snem (np. nieumiejętność zasypiania, częste budzenie się).
- odczuwanie niepokoju, często bez powodu,
- strach i przerażenie,
- rozdrażnienie i gniew,
- niezadowolenie z siebie,
- przekonanie o złym traktowaniu przez innych,
- bezradność, problemy z podejmowaniem decyzji,
- kłopoty z koncentracją uwagi i pamięcią (częste zapominanie o ważnych sprawach),
- problemy ze snem (np. nieumiejętność zasypiania, częste budzenie się).
Pamiętaj, im częściej i im więcej odczuwasz objawów stresu, zarówno fizjologicznych, jak i psychicznych, tym bardziej jesteś zestresowany.
Stres jest jednak konieczny do życia! Praktyka pokazuje, że ludzie potrzebują zmagania się z trudnościami, wyzwaniami i wymaganiami, tyle że w odpowiednich dawkach. Stres staje się groźny dopiero wtedy, gdy przedłuża się lub nasila, przechodząc w stan zwany"dystresem" (nadmiernym stresem), który jest szkodliwy dla zdrowia. Dlatego nie można mówić o
szkodliwości samego stresu, ale jedynie o negatywnych skutkach jego nasilania lub przedłużania się.
Czy stres można oswoić?
Podatność na stres uwarunkowana jest w pewnym stopniu budową układu nerwowego. Wyróżniamy wysokoreaktywny i niskoreaktywny typ układu nerwowego, które charakteryzują się różnymi cechami psychofizycznymi. Ludzie posiadający wysokoreaktywny typ układu nerwowego na ogół szybciej rejestrują docierające do nich bodźce, ale też szybciej opadają z sił, tracąc skuteczność w działaniu i popełniają więcej błędów w wykonywanych zadaniach. Osoby z niskoreaktywnym typem układu nerwowego zauważają bodźce później, jednak są w stanie dłużej sprawnie pracować w sytuacji przedłużających się warunków powodujących stres.
Stres jest jednak konieczny do życia! Praktyka pokazuje, że ludzie potrzebują zmagania się z trudnościami, wyzwaniami i wymaganiami, tyle że w odpowiednich dawkach. Stres staje się groźny dopiero wtedy, gdy przedłuża się lub nasila, przechodząc w stan zwany"dystresem" (nadmiernym stresem), który jest szkodliwy dla zdrowia. Dlatego nie można mówić o
szkodliwości samego stresu, ale jedynie o negatywnych skutkach jego nasilania lub przedłużania się.
Czy stres można oswoić?
Podatność na stres uwarunkowana jest w pewnym stopniu budową układu nerwowego. Wyróżniamy wysokoreaktywny i niskoreaktywny typ układu nerwowego, które charakteryzują się różnymi cechami psychofizycznymi. Ludzie posiadający wysokoreaktywny typ układu nerwowego na ogół szybciej rejestrują docierające do nich bodźce, ale też szybciej opadają z sił, tracąc skuteczność w działaniu i popełniają więcej błędów w wykonywanych zadaniach. Osoby z niskoreaktywnym typem układu nerwowego zauważają bodźce później, jednak są w stanie dłużej sprawnie pracować w sytuacji przedłużających się warunków powodujących stres.
Aby umieć radzić sobie ze stresem, przede wszystkim warto wiedzieć, jakim charakteryzujemy się typem układu nerwowego: wysoko- czy niskoreaktywnym? Ludzie z wysokoreaktywnym typem układu nerwowego szybciej się męczą w hałasie, trudniej znoszą tłok czy pośpiech, ale również gorzej wypadają w sytuacjach egzaminacyjnych niż w spokojnej atmosferze czy dyskusji
niezagrożonej oceną (zakładając, że mają taki sam poziom wiedzy). Z kolei osoby z niskoreaktywnym typem układu nerwowego lepiej znoszą presję otoczenia, głośną muzykę i nadmiar innych bodźców, a w sytuacji egzaminacyjnej często wypadają lepiej
niż na co dzień.
Tak więc ludzie z wysokoreaktywnym typem układu nerwowego są mniej odporni na stres i potrzebują spokojniejszego środowiska.
Ich przystosowanie się to dobór takich sytuacji, które nie wymagają walki z czasem czy innego wystawiania się na próbę. Dla takich osób wskazany jest regularny tryb życia, sprzyjające otoczenie i wyzwania, którym łatwo mogą sprostać.
niezagrożonej oceną (zakładając, że mają taki sam poziom wiedzy). Z kolei osoby z niskoreaktywnym typem układu nerwowego lepiej znoszą presję otoczenia, głośną muzykę i nadmiar innych bodźców, a w sytuacji egzaminacyjnej często wypadają lepiej
niż na co dzień.
Tak więc ludzie z wysokoreaktywnym typem układu nerwowego są mniej odporni na stres i potrzebują spokojniejszego środowiska.
Ich przystosowanie się to dobór takich sytuacji, które nie wymagają walki z czasem czy innego wystawiania się na próbę. Dla takich osób wskazany jest regularny tryb życia, sprzyjające otoczenie i wyzwania, którym łatwo mogą sprostać.
Osoby z takim systemem nerwowym szczególnie powinni postarać się wypracować nawyk systematycznej pracy. Niewskazane są również w ich przypadku zawody wymagające ciągłego stresu. Jeśli zdarzy się, że osoba z wysokoreaktywnym typem układu nerwowego znajduje się w sytuacji przerastającej jej możliwości, bardzo stresującej, powinna ratować się odpoczynkiem, częstszymi przerwami i relaksem.
Ludzie z niskoreaktywnym typem układu nerwowego powinni wybierać w życiu takie sytuacje, które dają im silniejsze doznania, ponieważ przy zbyt niskiej sile bodźców, mogą nie mieć energii i motywacji do działania. Osoby takie są w stanie działać w warunkach wyzwań i zmiennych sytuacji, improwizować. Lepiej nadają się do wykonywania zawodów z dużą dawką stresów. Ludzie z niskoreaktywnym typem układu nerwowego w sytuacjach zbyt mało stymulujących mogą stawiać sobie dodatkowe wyzwania, podnosić poprzeczkę, albo dostarczać dodatkowych bodźców.
Pamiętaj - najlepiej działamy przy optymalnym poziomie pobudzenia właściwym dla naszego organizmu w danej sytuacji!
Stres odczuwamy m.in. w sytuacjach presji czasowej, natłoku zadań do wykonania, zmęczenia, braku potrzebnej wiedzy czy wymaganych umiejętności. Dlatego ważne jest, abyś korzystał ze wszystkich dostępnych Ci sposobów radzenia sobie ze stresem.
Aby z nim skutecznie walczyć, należy dbać o rozwój właściwych cech charakteru: poczucia własnej wartości, wiary we własne siły i możliwości oraz proaktywności i pozytywnego myślenia, przejawiającym się w pozytywnym nastawieniu do otoczenia.
Oczywiste jest i to, że człowiek, który ma wysoką samoocenę i wierzy w siebie, będzie przejawiał niższe napięcie nawet w sytuacjach trudnych. Dłużej będzie się u niego utrzymywał optymalny poziom pobudzenia. Pozytywne myślenie trwale zapewnia dobry nastrój, co znowu chroni przed popadaniem w negatywne emocje.
Należy dbać o dobry stan zdrowia i siły witalne. Wiąże się to z właściwą troską o ciało i odpoczynek. Stres bowiem wiąże się z wyczerpaniem fizycznym i psychicznym organizmu, dlatego trzeba znaleźć czas na sen (co najmniej ośmiogodzinny), relaks i ruch.
Może Ci w tym pomóc zrobienie rzeczy, która sprawia Ci przyjemność, np. posłuchanie odprężającej muzyki, obejrzenie ulubionej komedii w telewizji, przeczytanie ciekawej książki, pójście na spacer, basen, siłownię, itp.
Przestrzegamy jednocześnie przed stosowaniem różnych środków dopingujących i pobudzających. W pierwszym momencie mogą one wydać się nam pomocne i dać wrażenie, że możemy pracować lub uczyć się dłużej i skuteczniej. Jednak organizm traci siły, wyczerpuje się, a ponadto przyzwyczaja się do danego środka, zatem musimy zażywać go coraz więcej. W końcu uzależniamy się od niego i nie jesteśmy zdolni do normalnego funkcjonowania bez jego zażycia. Bezpieczna, doraźna pomoc w zdobyciu dodatkowej porcji energii lub relaksu (w zależności od potrzeb) to także odpowiednia dieta. W tym celu możemy sięgnąć po potrawy zwiększające czujność i koncentrację, np. po: ciastko, krakersy, pełnoziarnistą bułeczkę czy kanapkę z indykiem, z tuńczykiem lub z twarożkiem; dla odmiany kubek jogurtu czy garść orzechów ziemnych.
Ważną kwestię stanowi także dbanie o sprawność umysłu i pozytywne relacje z innymi. Istotne jest przy tym, aby ćwiczyć własne "szare komórki", potrafił umiejętnie planować cele i poszukiwać odpowiednich dróg ich realizacji. Należy również doskonalić umiejętności komunikacji interpersonalnej oraz nawiązywać, a następnie utrzymywać dobre kontakty z ludźmi.
W przeciwdziałaniu stresowi ogromne znaczenie ma bowiem wsparcie innych osób, które mogą nam pomóc w rozwiązaniu konkretnego problemu, wysłuchają nas, pocieszą, doradzą.
Źródło: (Archiwum)
Ludzie z niskoreaktywnym typem układu nerwowego powinni wybierać w życiu takie sytuacje, które dają im silniejsze doznania, ponieważ przy zbyt niskiej sile bodźców, mogą nie mieć energii i motywacji do działania. Osoby takie są w stanie działać w warunkach wyzwań i zmiennych sytuacji, improwizować. Lepiej nadają się do wykonywania zawodów z dużą dawką stresów. Ludzie z niskoreaktywnym typem układu nerwowego w sytuacjach zbyt mało stymulujących mogą stawiać sobie dodatkowe wyzwania, podnosić poprzeczkę, albo dostarczać dodatkowych bodźców.
Pamiętaj - najlepiej działamy przy optymalnym poziomie pobudzenia właściwym dla naszego organizmu w danej sytuacji!
Stres odczuwamy m.in. w sytuacjach presji czasowej, natłoku zadań do wykonania, zmęczenia, braku potrzebnej wiedzy czy wymaganych umiejętności. Dlatego ważne jest, abyś korzystał ze wszystkich dostępnych Ci sposobów radzenia sobie ze stresem.
Aby z nim skutecznie walczyć, należy dbać o rozwój właściwych cech charakteru: poczucia własnej wartości, wiary we własne siły i możliwości oraz proaktywności i pozytywnego myślenia, przejawiającym się w pozytywnym nastawieniu do otoczenia.
Oczywiste jest i to, że człowiek, który ma wysoką samoocenę i wierzy w siebie, będzie przejawiał niższe napięcie nawet w sytuacjach trudnych. Dłużej będzie się u niego utrzymywał optymalny poziom pobudzenia. Pozytywne myślenie trwale zapewnia dobry nastrój, co znowu chroni przed popadaniem w negatywne emocje.
Należy dbać o dobry stan zdrowia i siły witalne. Wiąże się to z właściwą troską o ciało i odpoczynek. Stres bowiem wiąże się z wyczerpaniem fizycznym i psychicznym organizmu, dlatego trzeba znaleźć czas na sen (co najmniej ośmiogodzinny), relaks i ruch.
Może Ci w tym pomóc zrobienie rzeczy, która sprawia Ci przyjemność, np. posłuchanie odprężającej muzyki, obejrzenie ulubionej komedii w telewizji, przeczytanie ciekawej książki, pójście na spacer, basen, siłownię, itp.
Przestrzegamy jednocześnie przed stosowaniem różnych środków dopingujących i pobudzających. W pierwszym momencie mogą one wydać się nam pomocne i dać wrażenie, że możemy pracować lub uczyć się dłużej i skuteczniej. Jednak organizm traci siły, wyczerpuje się, a ponadto przyzwyczaja się do danego środka, zatem musimy zażywać go coraz więcej. W końcu uzależniamy się od niego i nie jesteśmy zdolni do normalnego funkcjonowania bez jego zażycia. Bezpieczna, doraźna pomoc w zdobyciu dodatkowej porcji energii lub relaksu (w zależności od potrzeb) to także odpowiednia dieta. W tym celu możemy sięgnąć po potrawy zwiększające czujność i koncentrację, np. po: ciastko, krakersy, pełnoziarnistą bułeczkę czy kanapkę z indykiem, z tuńczykiem lub z twarożkiem; dla odmiany kubek jogurtu czy garść orzechów ziemnych.
Ważną kwestię stanowi także dbanie o sprawność umysłu i pozytywne relacje z innymi. Istotne jest przy tym, aby ćwiczyć własne "szare komórki", potrafił umiejętnie planować cele i poszukiwać odpowiednich dróg ich realizacji. Należy również doskonalić umiejętności komunikacji interpersonalnej oraz nawiązywać, a następnie utrzymywać dobre kontakty z ludźmi.
W przeciwdziałaniu stresowi ogromne znaczenie ma bowiem wsparcie innych osób, które mogą nam pomóc w rozwiązaniu konkretnego problemu, wysłuchają nas, pocieszą, doradzą.
Źródło: (Archiwum)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz